Door de geschiedenis heen is ons voormalige eiland meermalen een toevluchtsoord gebleken voor reizigers, kunstenaars en (joodse)onderduikers. Als Urkers weten we ook hoe het is om als groep weggezet te worden door de buitenwereld. Maar hoe tolerant zijn we op Urk anno 2023 als het gaat om minderheden op ons dorp? Begrijpen we nieuwkomers en hoe gaan we met hen om? En is discriminatie ons op Urk vreemd? Tijdens een nieuwe editie van SCAB Skoel op donderdagavond 25 mei gaan we het gesprek aan over minderheden op Urk. We belichten dit thema vanuit verschillende perspectieven. Te gast zijn Jelle van Slooten, Jennie Koffeman, Gretha Bakker en Teunis Ruiten.
Jelle van Slooten deed naast zijn studie Theologie onderzoek naar Joden op Urk tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1995 verscheen van zijn hand het boekje ‘Een ver-Urkte Israëliet, het levensverhaal van Japien de Joode’. Israël Samuel Kropveld, alias Japien de Joode, woonde met zijn vrouw Hendrika de la Penha en jongste dochter Lea tijdens de Tweede Wereldoorlog op Urk. Bij SCAB Skoel vertelt Jelle over de herinnering aan de familie Kropveld, waarom hij het belangrijk vindt om het verhaal door te vertellen en over het recente initiatief tot het maken van een gelijknamig Stripboek. Jelle: ,,Het thema ‘Dit nooit weer’ blijft actueel”
Israël Samuel Kropveld kwam als joodse koopman naar Urk, begon een handel en vestigde zich hier met zijn gezin. Tachtig jaar later zijn het vooral arbeidsmigranten uit het oostblok die naar Urk trekken, gedreven door economische motieven. Enerzijds zijn de arbeidsmigranten broodnodig voor onze lokale economie. Maar als dorpelingen ervaren we op z’n zachtst gezegd ook een soort ongemakkelijkheid als het deze groep betreft. Onze tweede gast, beeldend kunstenaar Jennie Koffeman, kwam door haar werk in de vis in contact met arbeidsmigranten. Ze merkte dat deze mensen vaak worden genegeerd of in een ‘hoekje’ geplaatst. “As ze erluiers wark mar doen in d’rluiers moend mar ouwen” is een uitspraak die Jennie triggerde om het onderwerp Arbeidsmigranten uit te lichten tijdens haar afstudeeropdracht. Bij SCAB Skoel vertelt Jennie over dit bijzondere project, dat te zien is in Galerie Plein 1890.
In reactie op berichten over de zwarte pietdiscussie en jongeren in nazi-uniformen werd Urk in de media meermalen weggezet als racistisch dorp. Die berichten staan in schril contrast met minder bekende feiten over Urk als meest vrijgevige dorp van Nederland en de vele vrijwilligers die zich inzetten voor vluchtelingen. Onze derde gast, Gretha Bakker, neemt ons mee in de wereld van het Urker vluchtelingenwerk. Gretha is een van deze enthousiaste vrijwilligers die activiteiten organiseert voor vluchtelingen van het AZC. Ook is zij van de coördinatoren van Caritas Urk die alle regelzaken oppakt voor de Oekraïense vluchtelingen. Gretha: ,,Urkers hebben juist een warm hart voor deze mensen, ook al hoor ik zelf ook vaak de vooroordelen voorbij komen; ze krijgen voorrang op de huizen op Urk, ze willen niet werken. Als je je een beetje verdiept in deze groep weet je dat hier juist niets van waar is.”
Urk is de afgelopen decennia hard gegroeid. De samenstelling van onze bevolking wordt steeds diverser. Urk moet een plek zijn en blijven waar het niet uitmaakt wie je bent, een samenleving waar ruimte is voor iedereen en ieder zijn bijdrage kan leveren als volwaardig lid van de gemeenschap. Als laatste gast van de avond spreken we met Teunis Ruiten die werkzaam is bij Bureau gelijke behandeling Flevoland. Bij het omgaan met minderheden binnen samenlevingen ligt discriminatie en polarisatie op de loer. Maar wat is discriminatie? Waar komt het vandaan en vooral: hoe voorkomen we het? Met Teunis blikken we terug op de verhalen van onze voorgaande gasten en bespreken we de rol die Bureau gelijke behandeling op Urk speelt.
Gretha heeft speciaal voor deze SCAB avond een aantal vluchtelingen bereid gevonden om de avond muzikaal te omlijsten en natuurlijk mogen de culturele hapjes niet ontbreken.
Op 25 mei is de zaal van Flevomeer bibliotheek Urk vanaf 19:15 uur open, de avond start om 19:30 uur. Kaarten zijn online te bestellen via de website www.scaburk.nl en kosten 5 euro. Ook is er een livestream op ons YouTube kanaal en via onze social media te volgen.
SCAB Skoel is een initiatief van de Stichting Culturele Activiteiten en Bibliotheek (SCAB) en wordt elk seizoen zo’n vijf keer georganiseerd in de Bibliotheek op Urk.