SCAB Skoel ‘De Juugd’
‘Meer dan een avondje gezellig meaken’
Het thema ‘De juugd’ stond natuurlijk al ruim voor de uitzending van SCAB Skoel op maandagavond 25 januari vast, maar is uiterst actueel en spraakmakend gezien de rellen van het weekend ervoor. Greetje de Vries ontvangt en bevraagd de gasten in deze uitzending. Jaap Bakker opent de avond met een rijm en laat in zijn gedicht de twee kanten van de Urker de jeugd zien. Enerzijds het ‘asociale vertier’ van de nachtelijke vuurwerk escapades, maar sluit af met een door anonieme jongeren geschonken gift. Naast het negatieve beeld van Urk in de media de laatste tijd, staat Urk ook landelijk bekend om de vrijgevigheid van haar bewoners. ‘Spreken de oude waarden en normen de jeugd nog aan, of is er een vacuüm in de overdracht daarvan ontstaan?’, stelt Jaap Bakker zich halverwege zijn gedicht de vraag.
Ik moet denken aan het boek van de Belg die de vuurwerkers beschrijft: ‘Er is een bepaald significant deel van de Urker jeugd die zich niets laat opleggen. Jongeren die ontsnappen aan de regels (…) het is hún dorp, zij bepalen de regels en daar komt geen ‘vreemde’ tussen. Geen burgemeester, geen politieagent, geen vader, geen moeder, geen dominee.’ Uit De ontdekking van Urk, P. 231/232. Geen rooskleurig beeld, maar niet nieuw, blijkt uit het gesprek met Juriean Brands van de gemeente Urk. Juriean haalt de Carlsenploeg aan die eind jaren ’50 voor overlast zorgden op Urk. Wat creëert de terugkerende tendens bij een gedeelte van de Urker jeugd door de generaties heen om te rellen?
Durk Hak, godsdienstsocioloog en antropoloog heeft wel een verklaring. Durk is van origine een Lemster en kent Urk dus al vanaf zijn jeugd. Volgens hem is het simpel: ‘Er moeten sterkere normen en waarden zijn, en die moeten gehandhaafd worden’, het ontbreekt op Urk aan handhaving en sancties zijn er al helemaal niet volgens Hak. Als Durk Hak kritisch naar de voorzieningen voor de jeugd op Urk kijkt is er naast sport, (koor)zang en wat jeugdclubs weinig te doen en dat zou onder andere de barretjes voortbrengen die we nu op het industrieterrein zien. De rol van ouders laat Durk Hak niet onbenoemd en dat komt ook terug in het aangevraagde nummer Learning To Fly waar Tom Petty zingt: ‘I’m learning to fly, but I ain’t got wings / Coming down is the hardest thing’. Het landen is erg belangrijk en het moeilijkste sluit Durk Hak mee af.
Anneke van Urk-Loosman, de volgende gast, sluit aan bij Durk Hak als het gaat om een gebrek aan voorzieningen voor de Urker jeugd. Specifiek de kunst- en cultuursector. Anneke noemt de Urker muziek- en theaterschool die nauwelijks het hoofd boven water houden, terwijl het Urk niet ontbreekt aan jong talent. Ik herken wat Anneke zegt, de Urker bibliotheek is in mijn 21 jaar op Urk steeds meer en meer geslonken, ook een voorziening die bijdraagt aan de ontwikkeling van de Urker jeugd en voor tekenlessen moest ik uitwijken naar Emmeloord. Mooi vind ik de uitspraak van Anneke dat de jeugd zelf de verandering in gang moet zetten. Ik denk aan het initiatief voor de Kunstroute op Urk die door jongvolwassenen georganiseerd wordt vanuit SCAB en waar steeds meer talentvolle jeugd zich bij aansluit.
Nadat alle volwassenen over de jeugd en het jeugdwerk op Urk hebben gepraat, komen tot slot de jongeren zelf aan het woord. Ik licht het gesprek met Lukas de Vries er uit. In het gesprek tussen Lukas en Greetje merk je Lukas’ passie voor Urk en voor zijn baan in het ziekenhuis in Lelystad. Lukas merkt op dat het algemene beeld van een vreemde over Urkers positief is: ‘harde werkers, fijn om mee te werken en prima volk’. Durk Hak stelde eerder in deze uitzending dat enkele decennia terug, toen hij op de middelbare school zat, de doorsnee-Urker niet naar school ging en niet wilde doorleren en studeren. Als ik kijk naar het openbaar vervoer richting Emmeloord, Kampen, Lelystad en Zwolle zitten daar veel Urker jongeren in, waaronder ik, van allerlei studierichtingen en ik geloof dat er toch een verschuiving plaatsvind. Het is ruim na de avondklok als de SCAB Skoel over de Urker jeugd naar een afronding gaat. De tune van SCAB Skoel zingt over ‘gewoen een avondjen gezellig meaken’, deze avond heb ik positief als meer dan gezellig meaken ervaren.
Johan Steller is stagiair bij SCAB en is derde jaars student Docent Beeldende Kunst en Vormgeving aan ArtEZ Academie in Zwolle. Johan neemt deel aan alle activiteiten van SCAB en zal educatief materiaal ontwikkelen m.b.t. de exposities.