Verleden, heden en toekomst van de Urker kerken
Thema-avond over de Urker kerkcultuur en de vraag hoe kerken hun jongeren proberen vast te houden
De kerk speelt een grote rol in het Urker leven. Maar hoe groot is die rol precies? Welke invloed hebben de Urker kerken op onze cultuur en wat doen de kerken om jong en oud te blijven boeien? Die vragen staat centraal tijdens de SCAB-skoel avond van donderdag 26 januari om 19:30 uur in de bibliotheek onder leiding van Cornelis Vlot. Bestel kaarten via de website van SCAB.
Hoe ziet het Urker kerkelijk erf er eigenlijk uit? En hoe hebben de Urker kerken zich ontwikkeld tot wat ze nu zijn? Daarover praten we met Rien Bogerd, voorzitter van het kerkelijk platform jeugd en schrijver van een Urker Kroniek over dit onderwerp. “De Urker kerkgeschiedenis is uniek. Lange tijd bleef het eiland Urk rooms-katholiek”, zegt Bogerd. “Pas na de komst van ds. P. Salabien op Urk, in 1628, veranderde dat. Tot in de Tweede Wereldoorlog telde Urk slechts drie kerkgenootschappen en kerkgebouwen. Toen Urk eiland af was, veranderde de situatie en ontstonden meerdere kerkgenootschappen. Elke keer voltrokken de afsplitsingen zich op Urk anders dan elders in ons land. Dat maakt de Urker kerkgeschiedenis zo boeiend.”
Urkers met een roeping
Ook gaan we in gesprek met Urkers die ervoor kozen om dominee te worden. Natuurlijk aan de wal, maar hoe natuurlijk is dat eigenlijk? Hoe blikken zij terug op hun jeugd in de Urker kerkbanken en waarom kozen zij ervoor om dominee te worden? Wat zien zij als ze nu vanuit ‘hun’ kerk elders met ons kijken naar de kerkcultuur op Urk? We praten met PKN-predikant Klaas van der Sloot en met Rien van den Berg, predikant in de GKv/NGK/CGK. Van den Berg: “Wat de Urker kerkcultuur betreft, een persoonlijke observatie: ik heb de laatste jaren in een klooster gewoond, geleefd en gevierd met katholieke broeders en zusters. Het ging van weerskanten redelijk vanzelf. Ik was niet zo’n typische gereformeerde dominee, ik had hetzelfde gevoel voor mystiek, voor datgene in het geloof waarover je zwijgen moet, niet preken. En ik wist: die gekke Roomse inslag heb ik aan Urk te danken. En ik weet niet goed hoe ik dat moet uitleggen.”
De bible-belt en Urk
Godsdienstsocioloog Anneke Pons neemt ons mee in de biblebelt-cultuur. Pons is lid van de biblebelt-werkgroep dat onderzoek doet naar ‘refomilennials’. Ze schetst hoe de refo-cultuur zich ontwikkelt en welke grote veranderingen zich daar momenteel in voltrekken op vlak van overheidsgezag, mediagebruik en generatieverschillen. Daarin herkennen we veel van wat zich op Urk afspeelt. “In deze lezing ga ik in op recente ontwikkelingen in de Biblebelt, waartoe Urk behoort. In eerste instantie zal ze kort de bevindelijk gereformeerde identiteit schetsen, die grotendeels ontstaan is in de 19e eeuw en sterk verzuild is geraakt vanaf de jaren ’60 van de vorige eeuw”, legt Pons uit. “In tweede instantie ga ik in op de huidige clash tussen generaties die binnen de Biblebelt zichtbaar wordt. Gefaciliteerd door de zuil en door de opkomst van internet en sociale media is er in de laatste decennia namelijk een generatie zelfbewuste refomillennials gevormd die de zuil is ontgroeit. Deze refomillennials zien zichzelf nog steeds als de hoeders van het bevindelijk gereformeerde gedachtengoed, maar willen meer contact met de buitenwereld om hun mening te vormen en hun geluid te laten horen.”
De toekomst van de kerk
Over de kerken en hun jongeren praten we met de twee Urker jeugdpastors Jan Post van de Christelijk Gereformeerde Kerk en Sjoerd Bakker van de Gereformeerde Kerk Urk (PKN). Wat zijn de successen in het jongerenwerk en tegen welke obstakels lopen zij aan om ‘hun’ jongeren erbij te houden? We voeren het gesprek over wat zij zien van de ‘stille secularisatie’. Jan Post: “In hoeverre zijn we gericht op deze essentie van kerk-zijn? En wat in de kerk zijn we (meer) gaan waarderen? Haar vormen, tradities en liturgische gewoonten óf haar taak, roeping en boodschap, te midden van deze wereld? In mijn ogen kan dat het verschil maken tussen een ‘levende’ en een ‘dode’ kerk.”
Op 26 januari is de zaal vanaf 19:15 uur open, de avond start om 19:30 uur. Kaarten zijn online te bestellen via de website www.scaburk.nl en kosten 5 euro.
SCAB Skoel is een initiatief van de Stichting Culturele Activiteiten en Bibliotheek (SCAB) en wordt elk seizoen zo’n vijf keer georganiseerd in de Bibliotheek op Urk.